Leven in dubbelzinnigheid

Voor wie een pelgrimstocht maakt naar Compostella, een stad in het noordoosten van Spanje, is de aankomst soms een anticlimax. De wandeling van vele weken of maanden is afgelopen. Er is een einde gekomen aan de inspanningen, aan de stilte en de eenzaamheid, de rust en de bezinning. Het doel van de tocht was niet het eindpunt, het was de tocht zelf. De aankomst in Compostella maakt blij, maar de vreugde van het onderweg zijn is er niet mee te vergelijken.

Zo gaat het vaak in ons leven: onderweg zijn geeft vaak meer voldoening dan het doel bereiken. Een mooie bloementuin bekijken is aangenaam, maar het ontwerpen, aanplanten en dag na dag verzorgen is voor de tuinier een groter plezier. Geluk vind je onderweg, niet op het eindpunt.

Ons ongeduld is soms een spelbreker. Met het vliegtuig ben je op één dag in Compostella. Onderweg zijn vinden we dan tijdverlies. Op het werk worden we aangesproken op de resultaten die we behaald hebben, en is er minder belangstelling voor de inspanningen, de weg die gegaan is om die resultaten te bereiken.

Wat waardevol is in het leven heeft tijd nodig: vreugde, vriendschap, vrede, vertrouwen. Je kan het niet kopen – zo is dat met wat echt waardevol is. Het is een weg die moet gegaan worden.

Zo zegt Jezus zondag in het evangelie van Johannes: Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Hij zei dat toen zijn leerlingen vroegen hoe het zou gaan als hij er niet meer zou zijn. Wat moesten ze dan doen? Het antwoord was eenvoudig: ga de weg van vrede en menselijkheid, zoals hij dat deed.

Ons probleem is niet dat we hierover van mening verschillen met Jezus: allemaal willen we vrede, hoe sneller hoe liever. Maar Jezus onderlijnt dat vrede en menselijkheid, vriendschap en vertrouwen geen einddoel zijn, maar een weg die te gaan is. Vrede bereik je enkel door vanaf nu in vrede te leven.

Jezus wijst er ons op dat we dubbelzinnig leven. We willen wel vrede, maar eerst willen we nog enkele openstaande rekeningen vereffenen. We willen graag dat er vertrouwen heerst, maar zelf blijven we veiligheidshalve achterdochtig. We geloven in vergeving, behalve voor die onrechtvaardigheid die we twintig jaar geleden moesten ondergaan. Zo leven we in valsheid, in onechtheid, het tegenovergestelde van waarheid. Het is een leven van compromissen, twijfels en hypocrisie. Dat is geen echt leven, zoals God en Jezus het voor ons willen.

Je weet wat belangrijk en waardevol is, zegt Jezus. Leef er dan ook naar, ga die weg, vanaf nu. Geen geschipper meer, geen uitvluchten, enkel nog waarheid. Dan zal je echt leven. De tocht naar Compostella is belangrijker dan de aankomst daar.